İş Analizi Nedir? İşletmeler Ve Kurumlarda İş Analizi

İşletmeler ve kurumlarda iş analizi nasıl yapılır? iş analizi adlı bloğumu okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz. İş analizi neden yapılır gibi belli başlı sorulara bu blokta cevap bulabilirsiniz.

          Merhaba arkadaşlar ismim Cihat Doğan, insan kaynakları yönetimi mezunuyum ve bir İK'cıyım. Size bugün bu yazımda iş analizi hakkında belli başlı bilgiler paylaşacağım, iyi okumalar. Hadi başlayalım.

         İşletmeler ve kurumlar önceden belirlenmiş amaçlarına ulaşabilmesi için, çalışanlar ve yaptıkları işler, bölüm, birim, departman gibi çeşitli gruplara ayrılmışlardır. İşletmeler faaliyetleri açısından bu grupların sınırları belirlenmesi, özelliklerin bilinmesi ve görevlerin tanımlanması gerekir. Bu sebeptendir ki her bir birim veya departmanın gerçekleştirdiği faaliyetleri oluşturan işlerin, birbirleri ile ilişkileri belirginleştirilmelidir. İşletmeler ve kurumlar işlere ilişkin özelliklerin belirginleşmesi için yapılan iş analizi çalışmalarına gerek duymaktalardır.

               İş analizi, insan kaynakları yönetimin en temel bilgi toplama aracıdır.  İş analiz ile, kurum ve işletmelerdeki işlerin, özelliklerini ortaya koymak amacıyla işe en uygun kişilerin seçilmesini sağlar.  İşletme içinde yapılan her faaliyet genel itibariyle örgütün hedeflerine ve amaçlarına yöneliktir, bu nedenle iş analizi süreci bu hedef ve amaçlara katkıda bulunur.  İş analizin amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz.

1.     Gelecekte duyulabilecek çalışan ihtiyacını ve bu çalışanların ihtiyaçlarını saptayarak insan kaynakları planlamasına yardımcı olmak

2.      İşe alımdaki açık ve kesin kriterleri oluşturmak

3.      Şu andaki yada gelecekte ortaya çıkabilecek eğitim ihtiyacını tespit etmek

4.      Performans standartlarını belirlemek

5.      Kariyer planının sağlıklı bir şekilde yapılmasını sağlamak

6.      Olumsuz çalışma koşullarını ortadan kaldırmak

7.      İş değerlemesi için her bir işin göreceli önemini ortaya koymayı sağlayan temel bilgilere ulaşmak

8.      İş ve işçilerin yasal düzenlemelerinin yapılmasında gerekli verileri sağlamak

           İşletmelerde iş analizi insan kaynakları yönetimi için doğru yerde, doğru insanla, doğru hedeflere ulaşmak için ilk ve en önemli adımdır.  İş analiz bilgileri insan kaynakları yönetimin bir çok uygulamalarında kullanılmaktadır, bunların bazıları ise örgüt yapısının oluşturulmasında, iş ve araç gereç dizaynı, personel seçimi, personel eğitimi, performans değerleme, iş gücü planlaması ve ücret yönetimi gibi uygulamalardır. İş analizi sürecide bazı belli başlı bilgi toplama yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemler:

a)      Gözlem yöntemi; analizi yapılan kişi hakkında genel bir izlenim edinmesini sağlar, bu analiz tek başına yeterli olmayabilir. İşin yapıldığı ortam ve koşulları, tehlikeleri, kullanılan araç ve gereçleri tanıyabilir. Fakat söz konusu işin kişide ne tür bilgi ve beceri gerektirdiğini gözlem yoluyla anlaşılması her zaman kolay değildir. Bu sebepten ötürü diğer bilgi toplama yöntemlerden bir yada bir kaçını birlikte kullanılması daha uygun, ve daha iyi sonuç verebilir.

b)      Anket yöntemi; daha önce hazırlanmış olan soruların çalışanlarca cevaplandırılmasıdır. İyi hazırlanmış sorularla istenilen bilgiyi ulaşmak mümkündür. Fakat iş analizi yapan kişin bu anketi uygulamak dışında hiçbir katkısı bulunmamaktadır. İş analiz formunda şu sorulara yer verilmesi gereklidir:

a)      Anket yöntemi; daha önce hazırlanmış olan soruların çalışanlarca cevaplandırılmasıdır. İyi hazırlanmış sorularla istenilen bilgiyi ulaşmak mümkündür. Fakat iş analizi yapan kişin bu anketi uygulamak dışında hiçbir katkısı bulunmamaktadır. İş analiz formunda şu sorulara yer verilmesi gereklidir:

1.      İşletmenin unvanı,

2.      İş analizini yapan kişi veya kişiler,

3.      İşin yapıldığı bölüm,

4.      İşin unvanı,

5.      İş görenin ilk amirinin unvanı

6.      Genel olarak işin özeti,

7.      İşin yapılış biçimi,

8.      İş için kullanılan araç ve gereç, makine, malzeme, yarı mamul,

9.      Görev ve sorumluluklar,

10.  Bireysel özellikler,

11.  İşin gerektirdiği tecrübe,

12.  Analizi kontrol edenler ve düzeltmeler,

c)      Mülakat yöntemi; mülakat diğer bir adıyla görüşme, yüz yüze ve sözel iletişim yolu ile bilgi sağlama yöntemidir.

d)     Diğer yöntemler; iş analizi sırasında faklı türden yöntemler kullanılmaktadır, şöyle ki daha önceki iş tanımların incelenmesi, iş araçlarının incelenmesi, işleri bizzat ifa etme yani işin ifası sırasında kullanılan malzemeleri incelemek uygulamak gibi yöntemlerdir.

          Size şimdide, bir hastanede yaptığım incelemelerimden bahsedeceğim. EAH özlük biriminde iş analizi yapılmamaktadır. İş analizi; personelin bağlı olduğu idari birim sorumlusu yapmaktadır. Belli periyotlarda iş analizi yapılmamaktadır. Gerek görüldükçe iş analizi yapılmaktadır, bu takabilen yılda beş altı defa iş analizi yapılmaktadır. Bu yapılan iş analizleri her hangi bir form yada belgeye kayıt altına alınmamaktadır. İş analizleri gözlem yöntemi kullanılarak yapılmaktadır. İş analizleri; kamu hastaneler birliği mesleki yönergelere uygun iş yapılıyor mu diye, bir nevi denetim usulüdür. İş analizleri işe göre kişi anlayışı mevcuttur.

            Bloğumu okuduğunuz için teşekkür ederim. İş analizi hakkında düşünlerinizi ve yorumlarınızı bekliyorum, sevgilerle kalın. Bloğumu beğendiyseniz beğenin ve paylaşınız. Teşekkür ederim.